Aynı anda tek bir iş
- At Haziran 20, 2018
- By okayilknur
- In Yaşam keyfi
0
“The Organized Mind” kitabında Nörobilimci Daniel Levitin, beynimizin ne kadar fazla bilgi bombardımanına maruz kaldığını şu sözlerle anlatıyor : “2011 yılı itibariyle Amerikalılar, 1986 yılına göre her gün tam 5 kat fazla bilgi atağına uğruyor. Bu da 175 gazete içeriğine eşit. İşi saymazsanız, sadece bize ait zamanlarda bile beynimiz her gün 34 GB veya 100,000 kelimeyi işlemek zorunda”
Bu kadar fazla bilgiyle başa çıkabilmek için işte, evde hepimiz birden fazla işi aynı anda yapmak zorunda kalıyoruz (multitask). Tam da bu nedenle hem yaptığımız işlerin verimi, hem kalitesi hem de mutluluk verme oranı düşüyor. Çünkü insan beyni aynı anda bir çok işi yapmak üzere tasarlanmamış, aynı anda sadece bir işe odaklanabiliyor. Ancak işler arasında hızlı geçişler yapabiliyor, bu da telefonunuzda birden fazla uygulamanın aynı anda açık olması gibi, birinden ötekine geçebiliyorsunuz. Birinden diğerine bu hızlı geçişler ise beynininiz için yüksek miktarda enerji kaybı demek.
Oysa bir işe odaklanmak, hem enerjinizi hem kapasitenizi kullanmak ve uzun vadede ortaya çıkardığınız işten memnun olmak için önemli. Odaklandığınız işe vereceğiniz 1 dakikalık bir ara bile sizin yeniden odaklanmanızı çok daha fazla geciktiriyor. Örneğin, tam yemek yaparken kapının çalıp komşunun tuz istemesi ve sizin tuzu getirip ona vermeniz diyelim ki 2 dakika aldı. E bu arada bir de cep telefonunuza baktınız mesaj var mı diye, telefonu elinize almışken facebook’a da bir göz attınız derken yapılan bir araştırmada bakmışlar ki, sizin tekrar yemek pişirmeye dönmeniz 23 dakika 15 saniyeye kadar uzamış ! İş yerinde de bu böyle, tam odaklanmış bir işi yaparken yanınıza gelen bir iş arkadaşınızın soracağı kısa bir soru, sizin geri odaklanmanızı aynı şekilde uzatıyor –açık ofisi icat edene ne diyeyim bilemedim.
Peki sonuçta ne oluyor; ister evde yapılacaklar olsun ister işte, daha fazla stres yükleniyoruz, bunalıyoruz, “hiçbir şeye yetişemiyorum” duygusu benliğimizi sarıyor. Bunun sonucunda salgılanan stres hormonlarıyla sağlığımız zarar görüyor.
Başka çalışmalarda ayrıca keyifli de olsa birden fazla şeyi aynı anda yapmaya çalışmanın bile o aktiviteden alacağınız mutluluğu düşüreceği paylaşılıyor. Örneğin güzel bir manzaranın karşısında, sevdiğiniz şarkıyı açtığınızda keyfinizin iki katına çıkmadığını, manzarayı ayrı seyredip sonradan müziği dinleseniz daha uzun süre mutluluk hissedeceğinizi belirtiyorlar.
Madem beynimiz aynı anda tek bir konuya odaklanmak üzere gelişmiş, o zaman en akıllıcası zamanı bölerek kullanmak ve bu arada olabilecek tüm kesintileri engellemeye yönelmek olmaz mı? Evde veya işte Pomodoro metoduna göre 25 dakikalık kesintisiz süreçlerde yapacağınız işlerden daha fazla verim alacağınızı göreceksiniz. Kural şu; 25 dakika içinde ne yapacağınıza karar vereceksiniz, telefonunuzun, kapınızın vs çalmasını engelleyeceksiniz ve sonucu düşünmeden sadece elinizden gelenin en iyisini yapmaya odaklanarak bu süreyi kullanacaksınız. Sonra 5 dakika ara verip, tekrar 25 dakikalık başka bir konsantrasyon sürecine geçebilirsiniz. Ben bireysel çalıştığım öğrenciler veya çalışan annelerde ve de kendimde bu metodun gerçekten çok faydasını gördüm. Küçük bebeği olan anneler ise, 25 dakikaları belki tutturamazlar, ama onlar için de tavsiyem her yapacakları iş için belli bir süre koyarak, aynı anda tek bir işe odaklanmaları. Bebeğiniz / küçük çocuğunuz dışında sizi bölen, işinizi kesintiye uğratan engelleri ne kadar azaltırsanız, hem işiniz o kadar daha çabuk biter, hem siz daha az stres olursunuz, hem de yaptığınız bitirdiğiniz işten memnun olursunuz.
Ekran ne kadar masum ?
- At Mart 01, 2016
- By okayilknur
- In Ebeveyn Koçluğu
- 0
Biliyorum çocukların ekranlı alet kullanımı ile ilgili pek çok yerde pek çok farklı görüş okuyorsunuz. Kaç yaşından itibaren tablet, akıllı telefon, bilgisayar vs kullanabilirler, ne kadar süre kullanabilirler, hatta ne süreyle televizyon izleyebilirler gibi konular anne-babaların sürekli gündemini işgal ediyor.
Geçen aylarda katıldığım El Bebek Gül Bebek Derneği’nin düzenlediği “Sınıfımda Prematüre Var” konferansında dinlediğim Prof Dr Yankı Yazgan, ekranlı cihazlar konusunda aileleri bir kez daha uyardı. Dil gelişiminde gecikme olan çocukların kaç yaşında olursa olsun mutlaka tv, tablet, telefon gibi cihazlardan uzak tutulması gerektiğini belirtti. Hatta attığı tweet’inde zamanında doğan çocuklar için de ekranlı alet kullanımının zaruri bir ihtiyaç olmadığı, 3 yaş altında hiç olmadığını belirtti.
Çok ilgiyle takip ettiğim saygın Amerikan Pediatri Derneği (AAP), bu konuyla ilgili bazı önerilerini Ekim2016’da tekrar güncelleyeceğini belirtiyor. Yaptıkları araştırmalar çocukların günde 7 saatlerini ekranlı cihazlar karşısında geçirdiklerini göstermiş ! Bunun da dikkat problemleri, okulda zorluklar, yeme ve uyku bozuklukları ve obeziteye yol açabileceğini belirtiyorlar.
Elbette, değişen dünyada dijital alanlar bu denli gelişmeye devam ettikçe, çocuklarımızı sonsuza dek bu cihazlardan uzak tutamayız. Öte yandan olası zararlarının sonuçlarını öğrenmek için de yıllarca sürecek araştırma sonuçlarını bekleyemeyiz. Her zamanki gibi orta yolu bulmak işi yine biz anne-babalara kalıyor.
Peki ne yapılabilir ?
- 3 yaşına dek mutlaka ekranlı aletlerden çocuklarınızı uzak tutmalısınız. Bu dönem beyin gelişmesinin hızla sürdüğü ve çocukların öğreneceklerini ekranlardan değil, diğer insanlarla ilişkilerden öğrendiği dönem.
- Evde ekransız alanlar yaratmak. Çocuk odasında, bilgisayar, tv, oyun konsolları gibi aletlerin olmaması, yemek saatlerinde tv’nin kapatılarak ailenin sohbet edeceği bir ortam yaratılması çok önemli
- Büyük çocukların ve ergenlerin bu aletleri eğlence için günde 1-2 saatten fazla kullanmasının engellenmesi
- Dijital dünyada güvenli olmaları için sizin ne oynadıklarını, hangi sitelere girdiklerini bilmeniz ve denetlemeniz (bunun için özel filtre programlar da var)
- Çocuğunuza rol model olmanız, sizin de eve geldiğinizde, telefonunuzu, tabletinizi bir kenara bırakıp, bu şekilde çocuğunuza örnek olmanız çok önemli. Hatırlamak gerekir ki, çocuklar anne-babalarının dediklerini değil, yaptıklarını yaparlar J
Son not olarak eklemek isterim ki yapılan bir araştırma* konuşup şarkı söyleyen, ışıkları yanan, müzik çalan ve “eğitici” olarak nitelendiren bazı oyuncakların beklenenin aksine çocuklardaki dil gelişimini olumsuz etkilediğini ortaya çıkardı. Erken dil gelişiminde elektronik oyuncakların yerine geleneksel ebeveyn-çocuk oyunlarının ve kitap okumanın teşvik edilmesi istendi. Mutlaka bunun karşısında yapılacak ve bu tip “eğitici” oyunların çocukların gelişimine yaptığı katkıları gösterecek araştırmalar da olacaktır. Ancak yukarıda da belirttiğim gibi, zaman hızla akıp gidiyor, çocuklarımız büyüyor ve bizim bu araştırmaların ortak bir sonuca varmasını bekleyecek zamanımız da yok.
Burada çocuğumuzun iyiliğini gözetip, dengeyi kurmak biz anne-babalara kalıyor. Sadece yemek yesin veya biz biraz kafamızı dinleyelim diye çocuğu ekranlı aletlere yöneltmek veya “eğitici” dendiği için içeriğe dikkat etmemek bugün veya ileride çocuğumuza istemediğimiz zararlar verebilir. Ekran zamanını kısıtlayarak , açık havada ve akranlarla oynamaya yöneltmek, bizim onlarla yapacağımız oyun ve aktiviteleri arttırmak bugün için en güvenli çözüm olarak görünüyor.
Sevgilerimle,
İlknur Okay
ilknurokay@hotmail.com
*Association of the Type of Toy Used During Play With the Quantity and Quality of Parent-Infant Communication, Anna V.Sosa, PhD
